Er is iets vreselijk misgegaan met de esthetiek van kerst, het harde groen en rood, de toe-eigening door mondiale merken, de liefdeloze radiostations met nog maar een paar liedjes in hun platenkoffer, de winkelcentra met de lelijke franje en de schrille klanken vanuit strategisch geplaatste speakertjes, de lelijke gebreide truien.

Om wat tegenwicht te bieden tegen het overbekende heb ik een mixtape gemaakt met 22 mooie, swingende, luide en verdrietige nummers. Het zal geen zier helpen, ik weet het.

1. Darlene Love - Christmas (Baby Please Come Home)
   Christmas (Baby Please Come Home) van Darlene Love is misschien het ultieme kerstnummer. Geschreven door een van de beste duo's die liedjes schreven, Ellie Greenwich en Jeff Barry, ondergedompeld in Phil Spector-fondant. De beat is vrolijk, de tekst is dat minder, voor Darlene is het geen feest zolang haar geliefde niet bij haar is.

2. Low - Just Like Christmas
   Low heeft goed geluisterd naar Spectors meesterwerk. De band reist van Stockholm naar Oslo. Als het begint te sneeuwen merkt iemand op dat het net kerst is. Drumster Mimi Parker is het daar niet mee eens, het lijkt er niet op. Als ze verdwalen en de bedden smal zijn, ziet ze in dat ze zich hierdoor jong voelen, en dat dit misschien toch een cadeau is.

3. Rosie Thomas - Why Can’t It Be Christmas Time All Year
   Rosie Thomas heeft enorm veel zin in het feest, waarom is het niet het hele jaar kerst?

4. Remington Super 60 - Here Comes Christmas
   De Noren van Remington Super 60 hebben goed geluisterd naar de Beach Boys en maken er een licht feestje van. Alles is goed, iedereen lacht, de zanger voelt zich prima, hij weet precies wat hij moet geven. Toch geeft hij het niet, hij blijft niet maar gaat naar huis.

5. Deep Sea Diver - It’s Christmas Time (And I’m Still Alive)
   Met Jessica Dobson van Deep Sea Diver is het een aflopende zaak, ze heeft nog vijf hooguit zes weken te leven, haar vrienden zitten aan haar bed. Maar ze leeft nog, ook al was ze niet goed genoeg voelt ze zich toch omarmd door het bovenwereldlijke.

6. Charles Brown - Merry Christmas Baby
   De cadeaus, zijn geliefde die onder de misteltoe staat, de fijne muziek op de radio. Voor Charles Brown is het genoeg om zijn gebruikelijke blues te verjagen, hij heeft deze morgen geen borrel nodig.

7. Clyde McPhatter & The Drifters - White Christmas
   Geen fratsen voor Clyde McPhatter met zijn Drifters, gewoon wat doo-woppen met een klassieker.

8. Over The Rhine - All I Ever Get for Christmas Is Blue
   Karen Bergquist en Linford Detweiler van Over The Rhine worden wat weemoedig van het feest. Luisteren naar wat oude muziek, glas wijn, voor geen goud naar een winkelcentrum, ze willen alleen maar elkaar.

9. Jim White - Christmas Day
   Jim White is op eerste kerstdag gestrand op een busstation, op weg naar Mobile. Hij huilt bij de herinnering aan de muzak-versie van James Taylors hit Fire and Rain, de muziek die op de achtergrond klonk toen zijn lief stamelend en stotterend hem de onvermijdelijke boodschap bracht.

10. Sufjan Stevens - That was the Worst Christmas Ever!
    Sufjan Stevens neemt het feest serieus. Hij schreef maar liefst vijf albums vol met liedjes over kerst. In dit nummer beschrijft hij het feest voelt in een disfunctioneel gezin. Niets voelt dan goed.

11. The New Mendicants - A Very Sorry Christmas
    A Very Sorry Christmas is een van de liedjes die Joe Pernice onder de naam The Mendicants opnam met Norman Blake van Teenage Fanclub. Hij heeft veel mensen pijn gedaan; sommigen zijn dood, anderen haten hem. Op deze kerstavond vraagt hij maar een ding: mag hij als een bedelaar op zijn knieën vallen om vergiffenis te vragen?

12. Monster Magnet - Dead Christmas
    David Wyndorf van Monster Magnet heeft het ergste gedaan wat hij zich kon voorstellen. Hij schold met Kerst zijn geliefde uit en ging door het lint. Geheel verwijderd van de wereld ziet hij zijn einde nabij: ‘I got my face in the furnace’.

13. Donny Hathaway - This Christmas
    Donny Hathaway schreef met Nadine McKinnor een uitbundige kerstlied over de vrolijkheid die het feest met zich mee kan brengen. Gewoon samenzijn, liedjes zingen bij de open haard.

14. Eels - Everything’s Gonna Be Cool This Christmas
    Ook Mark Everett van Eels ziet in dat het feest in gezelschap moet worden gevierd. Het wordt pas cool met elkaar.

15. The Kinks - Father Christmas
    De grimme werkelijkheid keert terug bij de Kinks. Ray Davies verhaalt hoe hij als kerstman voor een warenhuis wordt beroofd door een stel kinderen die helemaal geen speelgoed of andere cadeaus willen. Geef die maar aan de rijke kinderen, wij willen gewoon cash en een baan voor onze vader!

16. Fountains of Wayne - I Want An Alien For Christmas
    Adam Schlesinger stierf al vroeg in de corona-pandemie in april 2020, 52 jaar, veel te jong. Hij was de liedjeschrijver in de zeer door de Kinks beïnvloede Amerikaanse powerpop band Fountains of Wayne. In dit geestige kerstlied vraagt hij geen trui, fiets of basketbal, maar gewoon ‘a little green guy [...] who knows how to fly.’

17. Randy Newman - Christmas In Cape Town
    Randy Newman biedt als verwacht het bredere perspectief, hoe viert een blanke Zuid-Afrikaan het feest in zijn Kaapstad onder de Apartheid?

18. The Band - Christmas Must Be Tonight
    De mannen van The Band vertellen een beknopte versie van het bekende verhaal. Ze stellen eenvoudig: een timmermans zoon, Maria met het licht, dit moet wel kerstmis zijn.

19. Geoff Muldaur - At the Christmas Ball
    Geoff Muldaur zingt met zijn ex Maria een in 1925 door Fred Longshaw geschreven liedje, met de laconieke regels ‘If your partner don’t act fair / Don’t worry, therе’s some more over there’.

20. Victoria Spivey - Christmas Mornin’ Blues
    Samen met gitarist Lonnie Johnson, die het lied voor haar schreef, zingt Victoria Spivey een treurige blues. Ze wordt wakker op kerstochtend en ontvangt een brief - in 1927 ging de bezorging altijd door. Haar man zit in een ‘mean old jailhouse’ omdat hij de wet in Georgia heeft overtreden. Ook met nieuwjaar zal ze het zonder hem moeten stellen. Ze heeft eerder problemen gehad maar nog niet een kerst met zoveel ellende. Volgende kerst zal ze zulk slecht nieuws niet ontvangen, ze is dan al gestorven aan de kerstblues.

21. Duke Pearson - Have Yourself A Merry Christmas
    Duke Pearson speelt een doodgedraaid lied zo elegant dat het weer draaglijk wordt.

22. Billy Strayhorn & Lena Horne - A Christmas Surprise
    We eindigen met een van de grootste arrangeurs die de jazz heeft gekend. Met zijn dierbare vriendin Lena Horne, zingt en speelt Billy Strayhorn in 1965 de dag na kerst een lied tijdens een van de ‘sacred concerts’ van Ellington. De bandleider kondigt de twee hier liefdevol aan.