Op het 1953-deel van de Chronological Classics van Ellington vond ik 'Retrospection'. In mijn hoofd verbind ik het meteen met Leon Fleisher, die een prachtige versie van dit nummer zou kunnen spelen. Net als op All The Things You Are lijkt de pianist zomaar zijn vingers over het klavier te laten lopen, op de tast op zoek naar een melodie, een harmonie.

Duke Ellington - Retrospection

Een oneindige melancholie opgeroepen door schijnbaar toevallig tot stand gekomen lijnen. Steeds als er het vermoeden van iets lichts is, kiest hij voor een toets die een vraagteken lijkt te zetten, waarna de lijn weer wordt hervat.

"Nog heel even, laat die tape nog even rollen, ik kom zo", lijkt Duke met elke noot te zeggen. In een documentaire over Ellington (On the road with, jaren '50, vanaf een minuut of 30) zag ik hem zo aan het werk. Het podium langzaam leeg geveegd, het publiek naar huis, de pianist eenzaam op zoek naar een nieuwe compositie. Na zacht aandringen van zijn medewerkers staat hij vrij abrupt op, nog een laatste liefdevolle of geërgerde blik op het wit en zwart werpend om dan in een zwierige draai alles resoluut achter zich te laten. Zo zou dat in die Capitol-studio kunnen zijn gegaan.